HISTORIA

SZKOŁY PODSTAWOWEJ

im. Macieja Rataja w Karczmiskach 

Ślady pierwszych starań zmierzających do założenia szkoły w Karczmiskach odnotowano już na początku XX wieku.
Do działań przystąpiono w roku 1902, a koszt murowanego budynku wyniósł
5 tys. rubli. Pierwszym nauczycielem był Piotr Prószyński. Nie mógł on jednak  rozpocząć nauczania z powodu braku uczniów. Dopiero w 1904 roku zgłosiło się 10 chłopców, którzy rozpoczęli naukę w czteroklasowej szkole podstawowej z wykładowym językiem rosyjskim.
             Po wojnie w 1918 roku z inicjatywy dziedziczki Karczmisk, pani Janiny Strażyc, przygotowano w karczmie „przy moście” drugi budynek szkoły,
a w roku 1920 połączono obie szkoły w jedną 3-klasową z pięcioma oddziałami.

W 1926 roku ze składek społeczeństwa zakupiono sztandar szkoły,

 na którym wyhaftowano słowa:

„Przez oświatę do potęgi i bogactwa Rzeczypospolitej”.

Poświęcenia dokonał ówczesny proboszcz ks. Zygmunt Winnicki.
Szkoła zaczynała cieszyć się powodzeniem, wzrastała liczba uczniów, dlatego też lekcje odbywały się także w domach prywatnych. W latach dwudziestych

do szkoły uczęszczało 471 uczniów. W kolejnych latach powstał zatem pomysł budowy nowej szkoły, którą  zbudowano na gruntach parafialnych, a nazwano „Sachalinek”. W tym czasie szkoła liczyła 664 uczniów. 

Nadszedł wrzesień 1939 roku, wybuchła wojna, rozpoczęły się aresztowania.

W czasie okupacji obok jawnego nauczania odbywało się nauczanie tajne.

W roku 1944, po opuszczeniu budynku dworskiego przez wojsko, wznowiono pełną działalność szkoły. Zniszczenia były duże, a warunki życia trudne. Nastąpiły lata PRL-u.

System oświaty oparty był na siedmio-, a następnie ośmioklasowej szkole podstawowej. W 1975 roku w ramach programu oświatowego

 na Tysiąclecie Państwa Polskiego wybudowano nowy budynek szkoły.

1 czerwca 1989 roku Szkoła otrzymała Akt Nadania Imienia

i prawo posiadania sztandaru.

Od tego dnia nazwa szkoły brzmiała:

Szkoła Podstawowa im. Macieja Rataja w Karczmiskach.

We wrześniu 1999 roku wraz z reformą oświaty nastąpiła nowa organizacja szkolnictwa – wprowadzono sześcioletnią szkołę podstawową i trzyletnie gimnazjum. I tak było do 2019, kiedy to kolejna reforma oświaty zlikwidowała gimnazja, a wprowadziła ponownie ośmioklasowe szkoły podstawowe.

Szkoła Podstawowa w Karczmiskach istnieje od 120 lat. Doskonale wpisuje się
w środowisko lokalne, łącząc we wspólnym działaniu pokolenia mieszkańców naszej wsi. Jej chlubą są przede wszystkim ludzie z nią związani, którym przyświeca wspólny cel –wychowanie i nauczanie młodego pokolenia.